Przydatność podkładki karłowej PUMISELECT w uprawie brzoskwiń

Wrocław 2011, wydanie 1, format 170 x 240, objętość 114 str., oprawa miękka

Wprowadzenie podkładek karłowych do produkcji sadowniczej jest powszechnie uważane za ważny element unowocześniania produkcji. Osłabienie wzrostu drzew dzięki podkładce przekłada się przede wszystkim na możliwość zwiększenia produktywności z jednostki powierzchni sadu poprzez wysadzenie na niej większej liczby drzew, które często wcześniej wchodzą w okres owocowania. Mniejsze drzewa to również łatwiejszy zbiór, efektywniejsza ochrona, niniejsza pracochłonność cięcia i formowania. Najbardziej powszechne jest stosowanie podkładek karłowych dla jabłoni. Również w obrębie innych gatunków drzew uprawianych w Polsce są dostępne podkładki o słabszej sile wzrostu (grusza, śliwa). Brak jest natomiast podkładek karłowych dla brzoskwiń. Jest to gatunek silnie rosnący, którego drzewa osiągają duże rozmiary. Jako podkładkę stosuje się dla tego gatunku silnie rosnące siewki brzoskwini. Na potrzebę wprowadzenia nowych podkładek odpornych na choroby i szkodniki oraz niekorzystne warunki glebowe, przy jednoczesnym ograniczaniu siły wzrostu drzew brzoskwiń i umożliwieniu intensyfikacji uprawy tego gatunku, wskazuje Rcighard [2002] oraz Fideghelli i in. [1998]. Poszukiwania odpowiedniej podkładki dla brzoskwiń trwają od wielu lat na całym świecie - jak dotąd bez większego powodzenia. Poszukuje się podkładki, która oprócz zapewnienia stabilnej plenności odmiany i tolerancji na czynniki stresowe pozwoli modyfikować wzrost drzewa. W zależności od warunków klimatycznych oraz glebowych pod brzoskwinie stosuje się na świecie różne podkładki, m.in. siewki nasiennych i niektórych uprawnych brzoskwiń, siewki migdała czy mieszańce między gatunkowe. Prowadzone są badania nad przydatnością wielu podkładek do uprawy brzoskwiń, zarówno wegetatywnych takich jak: Isthara, Myran, Ti Tao czy generatywnych: Lovell, Nemaguard, Tennessee, Rubira [Grzyb 2004]. W USA za podkładki skarlające uznano typy: Cada-man, Adesoto 101, Penta oraz VVA-1 [Craham 2002, Reighard 2002]. W Polsce drzewka brzoskwini produkowane są na trzech podkładkach generatywnych: siewkach Rakonie-wickiej, Mandżurskiej i Siberian C [Jakubowski 2005]. Duże nadzieje wiąże się z nową podkładką wegetatywną Pumiselect®, pochodzącą od Prunus pumila L. selekcji prof. F. Jacoba z Instytutu w Geisennheim w Niemczech [Jacobl992].

Celem prowadzonych badań była ocena przydatności tej podkładki w intensywnej uprawie brzoskwiń w warunkach Polski na podstawie obserwacji drzew w pierwszych czterech latach po posadzeniu, to znaczy w tzw. okresie inwestycyjnym. Założone doświadczenia dotyczyły porównania kilku modeli intensywnego sadu brzoskwiniowego zróżnicowanych pod względem: podkładki, wieku sadzonych drzew oraz rozstawy, na tle tradycyjnego modelu sadu brzoskwiniowego, a także wpływ wieku podkładki Pu-miselect® w momencie okulizacji na wzrost i owocowanie drzew posadzonych jako jednoroczne okulanty. Oceniono również przydatność kilku odmian do uprawy na tej podkładce.

Wyniki przedstawionych doświadczeń są istotnym uzupełnieniem wcześniej publikowanych wyników [Gudarowska, Szewczuk, 2009 a, b)] dotyczących produkcji podkładki Pumiselect® w mateczniku i szkółce. Ocena w tzw. okresie inwestycyjnym, dotyczącym pierwszych lat po posadzeniu drzew, nie może stanowić pełnego obrazu przydatności podkładki do danych warunków siedliskowych, ale jest jej bardzo ważnym elementem. Charakter wzrostu i zdolność plonotwórcza drzew zależą również od ich wieku. Inna jest także wzajemna reakcja odmiana-podkładka w kolejnych latach uprawy. Dlatego pełnej oceny nowej podkładki będzie można dokonać dopiero po kilka kolejnych latach obserwacji już starszych drzew - w sadzie i w różnych warunkach.