Behawior zwierząt

Niniejsza publikacja jest oryginalnym, kompleksowym opracowaniem ukazującym zarówno neurobiologiczne mechanizmy zachowania zwierząt, jego strukturę, jak i funkcje, z uwzględnieniem specyfiki gatunkowej. Publikacja skierowana jest do specjalistów z takich dziedzin, jak behawiorystyka zwierząt, zootechnika, weterynaria, a także do wszystkich osób, które chcą zgłębić tematykę behawioru zwierząt. W odpowiedzi na oczekiwania czytelników i w trosce o profesjonalny poziom publikacji poszczególne rozdziały opracowali na podstawie aktualnych wyników badań specjaliści zajmujący się określonymi grupami gatunków. Wierzymy, że Behawior... stanie się dla wielu osób inspiracją do pogłębiania wiedzy o zachowaniu zwierząt.

Spis treści:

Przedmowa 5
Wiadomości wprowadzające (Witold Kędzierski, Iwona Janczarek, Mirosław Karpiński) 6
Piśmiennictwo 8
Definicja, rola poznawcza i użytkowa behawioru zwierząt (Monika Budzyńska) 9
Terminologia i rozwój poglądów dotyczących behawioru zwierząt 9
Poznawcze znaczenie wiedzy o behawiorze zwierząt 12
Praktyczne znaczenie wiedzy o behawiorze zwierząt 17
Piśmiennictwo 23
Neurohormonalne mechanizmy zachowania zwierząt (Monika Budzyńska) 26
Nerwowa regulacja zachowania 26
Hormonalna regulacja zachowania 29
Neurohormonalna kontrola odpowiedzi stresowej 32
Piśmiennictwo 34
Rola bodźców i percepcji w sterowaniu zachowaniem zwierząt (Monika Budzyńska, Wanda Krupa) 36
Znaczenie bodźców w sterowaniu zachowaniem 36
Znaczenie wzroku w zachowaniu zwierząt 41
Znaczenie słuchu w zachowaniu zwierząt 42
Znaczenie zmysłów chemicznych w zachowaniu zwierząt 43
Znaczenie czucia powierzchniowego (skórnego) w zachowaniu zwierząt 45 Piśmiennictwo 46
Psychologiczne podstawy zachowania zwierząt (Iwona Rozempolska-Rucińska) 49
Piśmiennictwo 57
Zwierzęta towarzyszące 60
Psy (Małgorzata Go/eman, Mirosław Karpiński, Wanda Krupa, Iwona Rozempolska-Ruciliska) 60
Czynniki modyfikujące zachowanie 60
Rasa i pierwotna użytkowość 60
Płeć 61
Hodowla — czyli miejsce urodzenia i wychowu szczenięcia 61
Właściciel/przewodnik i jego rola w wychowaniu szczenięcia 64
rening 66 Przebywanie w grupie (behawior socjalny) 66
Behawior pokarmowy 69
Behawior płciowy 71
Specyfikacja rasowa w rozrodzie psów 72
Cykl zachowań płciowych 72
Typowe zachowania rozrodcze 73
Zachowania nieprawidłowe — anomalie w zachowaniach płciowych 75
Behawior lokomotoryczny 78
Motoryka zachowań oddechowych 80
Motoryka zachowań dominacyjnych 80
Motoryka zachowań eksploracyjnych 81
Motoryka zachowań fizjologicznych 81
Motoryka zachowań higienicznych 82
Motoryka zachowań pokarmowych 82
Motoryka zachowań łowczych 82
Motoryka sygnałów uspokajających 83
Stereotypie motoryczne 83
Anomalie motoryczne 83
Anomalie behawioralne u psów 84
Piśmiennictwo 88
Koty (Witold Kędzierski) 91
Świat zmysłów kota 91
Samotnik czy zwierzę społeczne? 96
Udomowienie kota 98
Udomowienie a oswojenie 98
Zróżnicowanie indywidualne w obrębie gatunku — kocia osobowość 99
Behawior dobowy 100
Behawior pokarmowy 100
Behawior lokomotoryczny 101
Naturalne zachowania kotów a udomowienie 101
Dostosowanie mieszkania do potrzeb naszych podopiecznych 102
Zabawa z kotem jako forma wzbogacenia jego środowiska 102
Behawior socjalny 104
Język ciała kota 104
Komunikowanie się kota z człowiekiem 105
Behawior płciowy 106 Anomalie behawioralne 107
Piśmiennictwo 109
Drobne ssaki (Jerzy Ziętek, Anna Wilczyńska) 111
Króliki 11 I Kawia domowa (świnka morska) 112
Szynszyle 114
Szczur wędrowny 115
Jeż białobrzuchy 117
Piśmiennictwo 118
Zwierzęta w chowie terraryjnym (Bartłomiej Gorzkowski) 119
Czynniki modyfikujące zachowanie (w tym behawior dobowy) 120
Behawior pokarmowy 121
Behawior lokomotoryczny 122
Behawior socjalny 124
Behawior płciowy 125
Anomalie behawioralne 126
Uwagi dla przyszłych behawiorystów 127
Piśmiennictwo 128
Zwierzęta gospodarskie 129
Konie (Iwona Janczarek, Izabela Wilk, Monika Budzyńska) 129
Czynniki modyfikujące zachowanie 129
Behawior pokarmowy 137
Behawior lokomotoryczny 138
Behawior socjalny 141
Behawior płciowy 147
Anomalie behawioralne 149
Piśmiennictwo 152
Bydło (Witold Chabuz, Wioletta Sawicka-Zugaj) 156
Czynniki modyfikujące zachowanie 156
Percepcja i zmysły u bydła 159
Behawior pokarmowy 161
Behawior lokomotoryczny 164
Behawior alkierzowy 165
Behawior socjalny 168
Behawior płciowy 171
Anomalie behawioralne 174
Piśmiennictwo 175
Świnie (Marek Babicz) 179
Czynniki modyfikujące zachowanie 180
Behawior pokarmowy 181
Behawior eksploracyjny 182
Behawior socjalny 184
Behawior płciowy 186
Anomalie behawioralne 189
Piśmiennictwo 192
Male przeżuwacze 194
Owce (Krzysztof Patkowski) 194
Czynniki modyfikujące zachowanie 194
Behawior pokarmowy 195
Behawior socjalny 197 B
ehawior lokomotoryczny 199
Behawior płciowy 200
Anomalie behawioralne 202
Piśmiennictwo 203
Kozy (Anna Szymanowska, Krzysztof Patkowski) 204
Czynniki modyfikujące zachowanie 204
Behawior pokarmowy 205
Behawior lokomotoryczny 209
Behawior socjalny 209
Behawior płciowy 211
Anomalie behawioralne 213
Piśmiennictwo 213
Pszczola miodna (Krzysztof Olszewski, Grzegorz Borsuk) 215
Bahawior socjalny — pszczoła miodna owadem społecznym 217
Behawior płciowy 224
Behawior pokarmowy 231
Anomalie behawioralne 236
Czynniki modyfikujące zachowanie 239
Modyfikacja behawioru obronnego 239
Modyfikacja behawioru higienicznego 244
Modyfikacja behawioru płciowego 246
Modyfikacja behawioru pokarmowego 247
Piśmiennictwo 249
Ryby hodowlane (Jacek Rechtdicz, Tomasz Mieczan) 254
Behawior pokarmowy 256
Behawior płciowy 260
Migracje ryb i behawior lokomotoryczny 264
Behawior socjalny 266
Anomalie behawioralne 268
Piśmiennictwo 270
Zwierzęta dzikie (Katarzyna Tajchman, Piotr Czyżowski, Leszek Drozd) 273
Jeleniowate wolno żyjące i fermowe — podobieństwa i różnice 274
Behawior pokarmowy 275
Behawior lokomotoryczny 278
Behawior płciowy 280
Struktura socjalna 280
Okres godowy 285
Ruja u samic 289
Poród, okres poporodowy i opieka nad potomstwem 289
Anomalie behawioralne 291
Dzik 292 Behawior pokarmowy 292
Behawior płciowy 294
Struktura socjalna 295
Behawior lokomotoryczny 297
Zwierzyna drobna 299
Przystosowanie do środowiska 299
Behawior lokomotoryczny 300
Behawior pokarmowy 303
Behawior płciowy 305
Wędrówka rozrodcza 305
Wyznaczanie terytorium 306
Zachowania godowe 308
Wydawanie potomstwa i opieka 310
Piśmiennictwo 312
Zwierzęta laboratoryjne (Grzegorz Borsuk) 317
Myszy 319
Szczury 320
Świnka morska 323
Chomik 323 Królik 324
Świnia miniaturowa 324
Opos krótkoogonkowy 325
Przepiórka japońska 326
Piśmiennictwo 326
Slownik przydatnych terminów 329